Relacja z Konferencji
„Ślady Zbrodni – Oblicza Pamięci – Katyń – Łączka – Ravensbrück”,która odbyła się 22 października w Centrum Edukacji Historycznej IPN Janusza Kurtyki „ Przystanek Historia” w Warszawie. Organizatorem konferencji było Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Wszyscy prelegenci konferencji mieli osobisty związek i udział w poszukiwaniach miejsc, pracach badawczych, ekshumacjach, konserwacji znalezionych przedmiotów, listów, odzieży, badań w zakresie biologii kryminalistycznej itp. Byli to wybitni naukowcy, a wśród nich prawnuk ofiar (Polak z Białorusi) poszukujący grobów ofiar sowieckich zbrodniarzy w Orszy na Białorusi i Paweł Woźniak, który poszukuje i gromadzi informacje o bohaterach, którzy oddali swoje życie za wolną Polskę i pozostali w bezimiennych grobach na niemieckiej ziemi.
Konferencję otworzył wykład prof. Krzysztofa Szwagrzyka, zastępcy prezesa IPN, poświęcony poszukiwaniom prowadzonym przez Instytut. Program konferencji przedstawiał się następująco:
10.00 – otwarcie konferencji – prof. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca Prezesa IPN „Kwatera Ł. i inne miejsca poszukiwań”;
Sesja1: Miejsca sowieckich zbrodni – problematyka poszukiwań i upamiętnienia ofiar.
10.30 – dr Alexander Guryanow, Ośrodek Badań Informacji i Upowszechniania „Memoriał” w Moskwie
„Ostaszków – Kalinin – Miednoje: transporty i doły śmierci”;
10.50 – prof. Igor Kuzniecow, Białoruski Uniwersytet Państwowy w Mińsku:
„Kuropaty – miejsce masowych pochówków: problemy poszukiwań i upamiętniania ofiar sowieckich represji;
11.10 – Igor Stankiewicz (dziennikarz, członek Związku Polaków na Białorusi, od 1997 r. gromadzi informacje o historii swoich przodków rozstrzelanych przez NKWD w 1937 r. w Orszy. Twórca inicjatywy obywatelskiej „Kobylaki. Rozstrzelani w Orszy”, która jednoczy potomków pomordowanych.)
„Rozstrzelani w Orszy”.
Sesja 2: Ślady obecności, pamiątki, archiwalia;
11.45 – prof. Anna Drążkowska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
„Przedmioty wydobyte z dołów śmierci”
12.05 – Marzena Kruk, dyrektor Archiwum IPN
„Archiwalia ze zbiorów IPN w kontekście pamięci”;
Sesja 3: Oczyma badaczy i archeologów;
12.40 – prof. Marian Głosek, Uniwersytet Łódzki
„Badania archeologiczno – ekshumacyjne mogił polskich oficerów w Katyniu a nowe ślady zbrodni”;
13.00 – prof. Andrzej Koła – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
„Pochówki ofiar reżimów totalitarnych – poszukiwania i ekshumacje”;
13.20 – prof. Maciej Trzciński , Uniwersytet Wrocławski
„Interdyscyplinarny charakter poszukiwań ofiar zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych na przykładzie prac prowadzonych w miejscowości Barut i Stary Grodków”;
14.00 Paweł Woźniak (działacz opozycji demokratycznej w latach osiemdziesiątych, łącznik podziemnej „Solidarności”, członek zespołu pomagającego rodzinom represjonowanych, uczestnik wielu akcji ulotkowych i demonstracji, kolporter podziemnych czasopism. Od 1989 r. na emigracji w Berlinie. Zajmuje się upamiętnianiem polskich ofiar II wojny światowej na terenie Niemiec.)
„Ravensbrück – miejsce pamięci i poszukiwań”.
W przygotowanej prezentacji pokazał zdjęcia dokumentalne z poszukiwań: krematorium, odnalezionych szczątków kości, fragmentów odzieży, znaczka z numerem. Na zakończenie wystąpienia z ekranu popatrzyły na nas piękne twarze „Dziewczyn”, które mamy wszyscy nadzieję, doczekają się pochówku w imieniu państwa polskiego.
15.00 – panel dyskusyjny: Pamięć pokoleń – moja, twoja, nasza.
16.00 – 17.00 – wizyta studyjna w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie.
Uczestnicy konferencji z powagą i wzruszeniem wysłuchali mądrych i przedstawianych z pasją prelekcji, dokumentowanych zdjęciami i filmami z prac badawczych, fotografiami dokumentów, mapami miejsc itp. W swoim wystąpieniu Paweł Woźniak podziękował prof. K. Szwagrzykowi i jego ekipie za podjęcie prac archeologicznych na cmentarzu w Fürstenbergu, opowiedział o ich efektach. Maria Lorens, wice-prezes Stowarzyszenia „Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück”.
Szczegółowe informacje o konferencji z możliwością wysłuchania wystąpień na stronie IPN: