Trójkami szły na apele w KL Ravensbruck, we trójkę powędrowały do Nieba.
Coraz więcej pustych miejsc, rozmów niedokończonych, wspomnień niespisanych, zarośniętych życiowych ścieżek….
Helena Hegier-Rafalska
Urodziła się 7 września 1916 w Kiszyniewie w Besarabii, pod zaborem carskim , córka Anny i Franciszka Hegier . Przed wojną wraz z rodziną mieszkała w Brześciu. W czasach szkolnych należała do harcerstwa. W 1934 roku zdała maturę. W 1935 roku zapisała się do Stowarzyszenia Kultury Wschodniej. Pracowała w Izbie Skarbowej w Brześciu, następnie w Pińsku. Wojna zastała ją w Kamieniu Koszerskim, skąd wróciła do Brześcia. Następnie przez zieloną granicę, w grudniu 1939, dotarła do Warszawy. W czasie II wojny światowej działała w Związku Walki Zbrojnej (ZWZ). Została aresztowana na początku 1941 roku. Najpierw osadzono ją w więzieniu w Radzyniu Podlaskim, następnie w więzieniu na Zamku Lubelskim. Pod koniec września 1941 roku została wywieziona do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie wielokrotnie poddawano ją eksperymentom medycznym. Po wyzwoleniu obozu wróciła do Warszawy i rozpoczęła pracę jako urzędniczka, jednak z powodu złego stanu zdrowia przeszła na rentę w wieku 41 lat. . Udzielała się w Klubie Ravensbrück, w Związku Kombatantów i Stowarzyszeniu Maksymiliana Kolbego. Jej wspomnienia z czasu pobytu w KL Ravensbrück ukazały się w zbiorze zatytułowanym „Ponad ludzką miarę”
Mieszkała w Warszawie , zmarła 22 maja 2017 roku .
https://www.youtube.com/watch?v=84gL_ISqa3w
Stanisława Śledziejowska-Osiczko
numer obozowy 7712
Urodziła się 17 listopada 1924 roku w Toruniu. Szkołę podstawową ukończyła w Toruniu. W 1938 roku rodzina przeprowadziła się do Świdnika, gdzie ojciec Stanisławy, kapitan Stanisław Śledziejewski organizował lotnisko- Świdnik LOPP. Edukację w gimnazjum lubelskim przerwała wojna. Od wiosny 1940 należała do ZWZ-łączniczka, kolporterka prasy podziemnej. Aresztowana została przez gestapo 7 lutego 1941 roku. Przeszła ciężkie badania w więzieniu „Pod Zegarem” i na Zamku Lubelskim. Skazana na karę śmierci , 21 września 1941 r. wysłano ją „sondertransportem” do obozu w Ravensbrück. W obozie koleżanki nazwały ją „Śledziem”. Operowana doświadczalnie 30 października 1942 roku. 27 kwietnia 1945 roku ewakuowana została z obozu na zachód w kierunku Lubeki. Tu na początku maja 1945 roku zastało ją wyzwolenie. Powróciła do Świdnika. Następnie zdała „małą maturę” w Krakowie, a w 1947 roku podjęła pracę jako sanitariuszka w Domu Pracy Kobiet we Wrocławiu. Później zamieszkała w Szczecinie , prześladowana przez Urząd Bezpieczeństwa , ( oskarżono ją o szpiegostwo na rzecz krajów imperialistycznych ) . W grudniu 1949 roku w Jarosławiu wyszła za mąż za Henryka Osiczko , matka trzech synów: Krzysztofa, Jacka i Leszka. Krótko pracowała zawodowo ze względu na stan zdrowia. Po badaniach lekarskich w 1958 roku na Akademii Medycznej w Warszawie, była na leczeniu w Stanach Zjednoczonych. Później otrzymała rentę specjalną. Mieszkała w Jarosławiu , zmarła 22 maja 2017 roku.
http://polska1918-89.pl/pdf/relacja-krola-%E2%80%93-stanislawa-sledziejowska-osiczko-o-pseudomedycznych-ek,1751.pdf
http://www.radiowarszawa.com.pl/nie-zyje-stanislawa-sledziejowska-osiczko-wiezniarka-ravensbruck/
Janina Wyrzykowska
nr obozowy 52498
Urodzona w Warszawie w 1928 r. w rodzinie rzemieślniczej (z domu Głódź) . Latem 1944 r. po upadku powstania warszawskiego została wraz z matką wywieziona do obozu w Ravensbrück ,a następnie do podobozu w Eberswalde, gdzie do końca wojny pracowały w fabryce zbrojeniowej przy produkcji granatów i bomb. W kwietniu 1945 r. więźniarki przetransportowano do Szwecji, skąd z mamą po kilku miesiącach leczenia wróciły do Polski . W Warszawie odnalazły babcię oraz bratową. Ojciec i brat wrócili z innego obozu pod koniec października 1945 r. Skończyła liceum pedagogiczne i kurs księgowości. Pracowała jako księgowa w handlu zagranicznym (Ciech, Minex) na stanowiskach kierowniczych. Mieszkała w Warszawie , zmarła 22 maja 2017 roku .
http://www.cen.gda.pl/wp-content/uploads/2014/05/O-tym-nie-mozna-zapomniec-Ravensbruck-2011.pdf