„Jacek w Ravensbrück”

„Wspomnienia te kreśliłam po przybyciu z Ravensbrück do Szwecji, w różnych od­stępach czasu. Przywiozłam je do kraju z za­miarem dokończenia, lecz nasze nowe życie, budowane od podstaw w czterech pustych ścianach ocalałego domu, nie zostawiało cza­su na zajęcie się tą sprawą i zapisane kartki leżały latami w walizce ze szkolnymi ze­szytami dzieci. […]

Mijały lata, dzieci rosły, Jacek z wolna zapominał o złym okresie dzieciństwa. Czytaj dalej „„Jacek w Ravensbrück””

Wanda Półtawska 1921-2023

Profesor Wanda Półtawska we wspomnieniach Barbary Oratowskiej, historyczki, od wielu lat zainteresowanej historią więźniarek niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück. Znajomość z prof. Wandą Półtawską była długa i bardzo serdeczna. Pani profesor przekazywała pamiątki i dokumenty obozowe Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” w Lublinie, którego wieloletnim kierownikiem była Barbara Oratowska. Obecnie pełni funkcję wicedyrektora Muzeum Narodowego w Lublinie. Czytaj dalej „Wanda Półtawska 1921-2023”

Anna Puchajda (1926-2022)

Wspomnienie o Annie Puchajda (1926-2022) z domu Żelechowskiej, więźniarce KL Ravensbrück – splecione wojenne losy rodziców i córek.

Dnia 11 grudnia 2022 r., ukończywszy 96 lat, odeszła do Pana Anna Paulina, Bronisława Puchajda z domu Żelechowska, ur. 20 kwietnia 1926 r. w Krakowie, córka Andrzeja i Józefy z d. Nowosielska, harcerka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, więźniarka KL Ravensbrück. Czytaj dalej „Anna Puchajda (1926-2022)”

SIOSTRY GRABOWSKIE – LOSY WOJENNE – WARSZAWA – RAVENSBRÜCK – SZWECJA – WARSZAWA

Splecione wojenne losy trzech sióstr: Stefanii, Kazimiery i Wiktorii Grabowskich. Jako
więźniarki polityczne 8.10.1944 roku sondertransportem warszawskim nr 103 trafiły do
największego w III Rzeszy niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.

Pamięć o Nich nie zaginie – odkrywamy wojenne losy kolejnych kobiet, patriotek, byłych więźniarek KL Ravensbrück.

Czytaj dalej „SIOSTRY GRABOWSKIE – LOSY WOJENNE – WARSZAWA – RAVENSBRÜCK – SZWECJA – WARSZAWA”

Maria Boniecka de domo Marianna Jastrzębska 1922- 2001

Urodzona w Radomiu, od 1941 konspiracja (Związek Odwetu), kurierka na terenach kielecczyzny i Warszawy, aresztowana przez Gestapo w 1942, więziona w Radomiu, wywieziona 20.06.1942 r. transportem radomskim do KL Ravensbrück jako więzień polityczny (nr obozowy 12032), w obozie niewolnicza praca, ofiara eksperymentów pseudomedycznych, udział w samopomocy, przekazywanie informacji z obozu męskiego, udział w uratowaniu sztandaru XIII Drużyny Harcerek im Zofii Wocalewskiej (XIII Drużyna Żeńska Warszawskiego Oddziału Harcerstwa Polskiego), opuszczenie obozu w kolumnie ewakuacyjnej 3.05.1945. Czytaj dalej „Maria Boniecka de domo Marianna Jastrzębska 1922- 2001”

HISTORIA RODZINY NOWAKÓW STANISŁAWY, DANIELI i MIECZYSŁAWA

Mineło 76 lat od zakończenia II wojny światowej – Rodziny ciągle szukają swoich zaginionych krewnych infromacji o losach uwięzionych w obozach koncentracyjnych

 Zwróciła się do Stowarzyszenia Pani Renata Nowak z Rzeszowa, wnuczka Stanisławy Nowak, która poszukuje wojennych i powojennych śladów swoich krewnych: Danieli, córki,  Stanisławy oraz jej syna Mieczysława. Nie znane są powojenne losy Danieli i Mieczysława. Pani Renata ma ciągle nadzieję, że Mieczysław żyje i kiedyś jeszcze się spotkają. Czytaj dalej „HISTORIA RODZINY NOWAKÓW STANISŁAWY, DANIELI i MIECZYSŁAWA”

ALOJZA WYGONA 1920-1998

Wojenne losy

Myslenice-Płaszów-Montelupich-Ravensbrück-Buchenwald komando Magdeburg

Alojza Wygona z domu Boratyn ur. 30 września 1920 r. w Myślenicach, córka Marii i Ignacego.
Była żoną Czesława Wygony, mieszkali w Myślenice na ul. Bysińskiej 41. Oboje działali w konspiracji przeciw okupantowi niemieckiemu. Mąż został  rozstrzelany 27 maja 1944 w Krakowie przy ulicy Botanicznej (róg ulic Botanicznej i Lubicz). Alojza została aresztowana przez Gestapo 15 lipca 1944 r. w Krakowie przy ul. Gródek. Po aresztowaniu została umieszczona w obozie w Płaszowie, a następnie w więzieniu Montelupich w Krakowie. Czytaj dalej „ALOJZA WYGONA 1920-1998”

Więźniarki z Opatowa: Zofia Adamska, Elżbieta Rydzewska-Kotarska, Bronisława i Helena Techman

Maria Borzęcka PRZEŻYĆ RAVENSBRUECK

Będzie to opowieść o czterech kobietach, które los zetknął ze sobą najpierw w Opatowie, a później rzucił daleko od ojczyzny, gdzie razem przeżyły 5 lat w obozie niemieckim w Ravensbrueck. Czytaj dalej „Więźniarki z Opatowa: Zofia Adamska, Elżbieta Rydzewska-Kotarska, Bronisława i Helena Techman”

Zofia Rysiówna (1920-2003)

Do KL Ravensbrück w latach 1940-1945 z różnych miast Polski wyruszały transporty kobiet, dziewczyn. W większości były to więźniarki polityczne, aresztowane przez Gestapo za działalność konspiracyjną. 12 września 1940 i 1941 roku wyruszyły do KL Ravensbrück dwa sondertransporty kobiet z przejściowego więzienia tarnowskiego. W pierwszym (1940) było 59 kobiet, w drugim 119 (127 wg „Harcerki z Ravensbrück” Anny Kwiatkowskiej-Biedy). Pochodziły z Tarnowa i z innych rejonów Polski.

W drugim sondertransporcie była Zofia Rysiówna, wielka polska aktorka teatralna i filmowa. Jedna z największych tragiczek polskiej sceny. Dama Polskiej sceny.

Czesława Stawiska z domu Rutkowska 1925-2021

Była więźniarką KL Ravensbrück (nr obozowy 29334). We wrześniu 1939 roku miała 15 lat, zdążyła skończyć szkołę podstawową w Płońsku, gdzie się urodziła i mieszkała z rodziną. Pracowała w piekarni swojej siostry. Chleb sprzedawano na kartki, niektórzy mieszkańcy ich nie mieli, innym przydział nie wystarczał – prosili o chleb. I ten chleb był im sprzedawany bez kartek przez siostrę, ale 20 lutego 1943 r. Pani Czesława też sprzedała chleb bez kartek. „…Przyszła do piekarni i prosiła, żeby sprzedać jej chleb, bo ma syna na przymusowych robotach w Niemczech i że tam chłopcy są głodni. Nam nie wolno było sprzedawać bez kartek, ale czy w takiej sytuacji można komuś odmówić?…” Czytaj dalej „Czesława Stawiska z domu Rutkowska 1925-2021”

Rodzina Królikowskich: Olimpia Pleskacz z domu Królikowska

Olimpia pochodziła z Kresów. Urodzona w Smorgoniach – dzisiaj miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, stolica rejonu smorgońskiego, położone na historycznej Wileńszczyźnie. Ojciec Jan Królikowski miał (prawdopodobnie) 9 dzieci: wszyscy synowie zostali zabici przez Stalina, W Smorgoniach zostały tylko córki, część z nich wyjechała do Ameryki. Olimpia uczęszczała do szkoły powszechnej w Smorgoniach. Rodzinna przekazała jej wiedzę na temat ziołolecznictwa. W czasie wojny polsko-rosyjskiej była pielęgniarką w szpitalu na Kresach.

Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Olimpia Pleskacz z domu Królikowska”

Rodzina Królikowskich: Marianna Sobótka z domu Ekner

31 sierpnia Warszawa Stare Miasto 31.08.1944 r. wraz z córką Heleną Sobótka, zabrana z domu ul. Freta 40 pieszo z ludnością cywilną, przez Wytwórnię Papierów Wartościowych ul. Sanguszki 1, kościół św. Wojciecha Wola, do obozu przejściowego w Pruszkowie Dulag 121. Stamtąd zabrana pociągiem do niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Jechały pociągiem wagonami bydlęcymi, przyjechały wieczorem, całą noc rejestrowanie, rano naga łaźnia (zabrane wszystkie własności).
4 września 1944 r. KL Ravensbrück Nr. obozowy 63 442 Wraz z córką Helena Sobótka więzień Nr. obozowy 63 440. Podtrzymywała współwięźniarki na duchu wymyślając cykliczne doniesienia z frontu o rychłym zakończeniu wojny. W ten sposób uratowała Helenę Sobótka i Stanisławę Marczuk przed desperackim „pójściem na druty”.

Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Marianna Sobótka z domu Ekner”

Rodzina Królikowskich: Helena Janina Sobótka zd. Sobótka

Helena, Janina Sobótka urodzona w Warszawie 6 maja 1925 roku. Córka Franciszka i marianny Sobótka. Ojciec Franciszek Sobótka pracował w rodzinnej piekarni na Starym mieście. matka marianna Sobótka zajmowała się domem i dorabiała krawiectwem (Szyła również koszule wojskowe). Utalentowana muzycznie. Śpiewała solówki w kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Czytaj dalej „Rodzina Królikowskich: Helena Janina Sobótka zd. Sobótka”

Rodziny Królikowskich

Więźniarkami niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbück były trzy kobiety związane z dwiema różnymi rodzinami Królikowskich; Helena J. Królikowska de domo Sobótka i jej matka Marianna Sobótka de domo Ekner – rodzina Królikowskich z Kilecczyzny oraz Olimpia Pleskacz de domo Królikowska – rodzina Królikowskich z kresów wschodnich Polski. Rodziny te spotkały się w trzecim pokoleniu poprzez małżeństwo córki Heleny J, Królikowskiej – Hanny i wnuka Olimpii Pleskacz – Marka. Historia rodzin Królikowskich jest dramatyczna. W czasie II wojny światowej, jej członkowie z linii męskiej również przechodzili przez niemieckie obozy koncentracyjne; KL Auschwitz oraz KL Buchenwald. Biogramy opracowała i udostępniła Hanna Krulikowska (ps. Haska), córka Heleny J. Królikowskiej de domo Sobótka, wnuczka Marianny Sobótki de domo Ekner, byłych więźniarek KL Ravensbrück. Czytaj dalej „Rodziny Królikowskich”

11 ŚWIADECTW

Wspólnota Obozowa Ravensbrück/Freundeskreis e.V. wydała broszurę w j. polskim pt.: ”Polki w Ravensbrück szkice biograficzne na temat różnorodności historii prześladowań oraz przeżytych doświadczeń”, w której zostało przedstawione 11 świadectw byłych więźniarek KL Ravensbrück, obywatelek Polski głównie wyznania mojżeszowego oraz z grupy etnicznej Romów. Czytaj dalej „11 ŚWIADECTW”

Zofia Maria Kluska-Raczyńska 1922-2020

….Przychodzimy, odchodzimy
leciuteńko na paluszkach……

 Urodziła się 15 stycznia 1922 r. w Grudziądzu. Rodzicami byli Wincenty i Katarzyna z domu Gawin. Miejskie Gimnazjum Koedukacyjne im. Heliodora Święcickiego w Międzychodzie ukończyła przed II wojną światową. Z matką oraz siostrami  Kasią i Jadwigą przebywała w miejscowości Brody k/Lwowa, gdzie trafiły we wrześniu 1939 r. razem z oddziałem Wojska Polskiego, uciekając przed Niemcami. Czytaj dalej „Zofia Maria Kluska-Raczyńska 1922-2020”

W 75 rocznicę śmierci Marka Rzewuskiego

W 75 rocznicę śmierci Marka Rzewuskiego, która przypadała 19 kwietnia 2020, wspominamy polskie dziecko, urodzone w KL Ravensbrück, maleńkiego więźnia tego obozu.

Na cmentarzu komunalnym w Fürstenbergu – Havel przy Friedhofsweg 2 (po lewej stronie  kaplicy cmentarnej, kwatera grobów dzieci) znajduje się bardzo ważny dla nas Polaków grób, w którym zastało pochowane polskie dziecko, ofiara KL Ravensbrück – Marek Rzewuski, który  najpierw spoczął tu obok malutkiego Belga Patrick’a – Marie Hallein’a, zm. 28-01-45 r. (Godelieve Hallein – mama która po wojnie zabrała synka, była wsparciem dla innych matek pracujących w Komando Zimmermann). Ten grób jest symbolem walki polskich i belgijskich Matek ratujących przed śmiercią dzieci urodzone w obozie Ravensbrück. W ogromnej większości toczona walka była zakończona porażką, z około 600 dzieci urodzonych w tym obozie, tylko  40 dożyło wolności w kwietniu 1945 roku.

Czytaj dalej „W 75 rocznicę śmierci Marka Rzewuskiego”

Jeżeli echo ich głosów zamilknie – zginiemy

Dodając kolejną historię życia – Marianny Pytel – ciężkiego życia, w którym kilka lat spędziła w niemieckich obozach koncentracyjnych Majdanek-Ravensbrück-Buchenwald – sprawiamy, ze echo Ich głosów nie milknie. Nie chciały mówić o swoich dramatycznych przeżyciach, my dzieci, nie pytaliśmy. Dlaczego? Każdy musi sobie odpowiedzieć na to pytanie. Czytaj dalej „Jeżeli echo ich głosów zamilknie – zginiemy”

Jolanta Krzyżanowska-Bieńkowska (1922-1988)

więźniarka KL Ravensbrück (nr obozowy 4592), w obozie: 12 września1940 – 1 maja 1945, po wyzwoleniu do 15 czerwca 1945 roku.
Pamiętajmy o dzielnych kobietach, Ich relacje są bezcenne, wspomnienia o Nich przez bliskich, współwięźniarki, przyjaciół odkrywają bohaterstwo, miłość, wrażliwość tych Kobiet, które przeżyły dramat wojenny  – poznajemy wspaniałe osoby, z którymi może nigdy nie spotkaliśmy się na drodze naszego życia, nie znaliśmy ich przeżyć, dokonań, męstwa. Pamięć o Nich musi trwać aby echo Ich głosów nie zamilkło. Czytaj dalej „Jolanta Krzyżanowska-Bieńkowska (1922-1988)”